Vijf principes uit de hersenwetenschappen die elke manager moet kennen
Wat heeft leiderschap te maken met het brein? Mijn korte antwoord: alles! Als managers het beste uit de mensen willen halen, zullen ze de brein goed moeten begrijpen. Waarom? Een goede prestatie komt voort uit iemands gedrag, attitude en/of acties. Acties, attitude en gedrag worden weer bepaald door iemands gedachten, emoties en gevoelens. Onze gedachten komen weer voort uit ons brein! Dus als een manager iets zou moeten weten, is het wel hoe het brein werkt!
In dit blog beschrijf ik de vijf belangrijkste principes uit de neurowetenschappen die relevant zijn voor managers!
1. Onze hersenen zijn plastisch
Er is de afgelopen jaren gigantisch veel onderzoek gedaan naar onze hersenen. Vroeger dacht men dat rond je 25ste je hersenen langzaam afstierven. We hebben ontdekt dat onze hersenen zichzelf voortdurend aanpassen én vernieuwen. Duidelijk is dus dat onze hersenen plastisch zijn. Dat wil zeggen dat of je medewerker nu twintig of vijftig is, hij/zij kan nog steeds nieuwe vaardigheden aanleren en zichzelf blijven ontwikkelen. Swaab zegt: “We zijn ons brein”. Of we ons brein zijn hangt erg af hoe bewust je je leven inricht. Onze hersenen bepalen voor een groot deel hoe we reageren. Echter onze brein kan ons weer motiveren om ander gedrag te leren. In die zin hebben wij ook invloed op ons brein. Verbindingen worden namelijk sterker naarmate je ze meer gebruikt.
2. Ons brein is een sociaal brein
Er zijn diverse delen in ons brein dat ons sociaal verkeer managet. Ons brein heeft een sociaal netwerk vergelijkbaar met het netwerk dat gaat over zien, ruiken etc. Het sociale brein helpt je anderen te begrijpen en met hen te verbinden. Schade aan dit netwerk, maakt ons minder sociaal en minder empatisch! Aantasting van je sociale verbondenheid zorgt voor alarmfase in je brein! Naast dit netwerk bevat onze hersenen specifieke sociale hersencellen, de zogenaamde spiegelneuronen. Spiegelneuronen worden actief als een andere persoon een handeling uitvoert. Naast het imiteren van het gedrag van de ander, vullen ze het gedrag van de ander ook aan. Ook hier zie je dat ons brein een sociaal brein is.
3. Beloning versus overlevingsprincipe
Het is cruciaal dat je begrijpt hoe het beloning versus overlevingsnetwerk van de hersenen werkt. Onze hersenen hebben een behoorlijk primitief basisprincipe. Het idee is dat dit vanuit de evolutie is ontstaan. Dit betekent dat de eerste reactie van de hersenen is om gevaar (vijand) en beloning (voedsel) te detecteren. Zodra er gevaar is, zorgen onze hersenen ervoor dat we ons terugtrekken. Terugtrekken is nodig om te overleven. Deze hersenen in overlevingsmodus zijn minder ontvankelijk voor boodschappen, minder creatief en minder productief. Echter als er kans is op een beloning, worden de hersenen actief, alerter en creatiever. Men neemt meer initiatieven. Deze hersenen zijn veel meer ontvankelijk voor (nieuwe) informatie. Als managers in staat zijn om medewerkers in de beloningsmodus te krijgen, zullen medewerkers veel beter gaan functioneren.
4. 80 tot 90% van onze reacties gebeurt onbewust
We weten vaak niet wat het brein denkt. Onbewuste processen hebben zeer grote invloed op onze gedachten, gevoelens en handelingen. Het grootste deel van onze reacties gebeurt onbewust! Onze hersenen verwerken informatie zoals feedback en inspiratie onbewust! Veel mensen reageren, terwijl ze eigenlijk niet hebben begrepen waar het werkelijk over gaat. Dit geldt ook voor stress. Onze hersenen reageren op een ‘zogenaamde stresssituatie’ automatisch. Het hoeft helemaal niet stress te zijn! Voor managers is het dus belangrijk om je te realiseren dat de reactie van je medewerker in veel gevallen een onbewuste is!
5. Mensgericht leiderschap begint met snappen hoe het brein werkt
Iedereen is zich bewust dat het huidige management concept niet meer werkt. We hebben ander soort leiderschap nodig. Diverse andere leiderschapsconcepten zijn beschikbaar, zoals authentiek leiderschap of dienend leiderschap. Echter hoe je dit andere leiderschapsgedrag eigen maakt, kun je alleen maar goed beheersen door te snappen hoe ons brein werkt. Door te snappen hoe het brein werkt kan je daadwerkelijk beginnen met mensgericht leiderschap.
Tot slot
Elk lijstje heeft zijn beperkingen. Dus ook dit lijstje. Echter dit lijstje laat wel zien, dat het essentieel is voor manager om te snappen hoe het brein werkt.
