Blog van Guido de Valk

“A situational leader is anybody anywhere who recognizes that influencing behavior is not an event but a process.” Dr. Paul Hersey

Situationeel leiderschap is een leiderschapstheorie met veel bekendheid. Het hoort bij een groep theorieën die stimuleert om per situatie de stijl van leidinggeven aan te passen. Deze methode van beïnvloeding houdt rekening met de taakvolwassenheid (bereidheid en bekwaamheid) van de medewerker. Situationeel leidinggeven gaat derhalve uit van vier soorten stijlen van leidinggeven. Deze zijn gebaseerd op de mate van sturing en de mate van ondersteuning. Deze vier stijlen van leidinggeven zijn: instrueren, coachen/begeleiden, aanmoedigen en delegeren.

Neuroleiderschap

Ook in de neuroleiderschap hangt je manier van leidinggeven af van de situatie. Daarom beschouw ik neuroleiderschap zeer zeker als een vorm van situationeel leiderschap. Echter we voeren er een extra aspect, het brein, aan toe. De situatie heeft effect op de mindset van het brein van de medewerker en de manager. De mindset op zichzelf heeft weer invloed op iemand zijn mentale instelling. Aangezien elke situatie effect heeft op de mindset van de medewerker, is het belangrijk om te zorgen voor situaties die zorgen dat de mindset passend is bij deze situatie. Elke situatie kan een positief of negatief effect op de mindset en gemoedstoestand van de medewerker hebben. Dit hangt niet louter samen met de bereidheid of bekwaamheid, maar met het brein van de medewerker. De focus van de leidinggevende dient te liggen in het realiseren van een groeimindset in combinatie met inzicht in het te ontwikkelen gedrag of competentie.

Overlevingsnetwerk en beloningsnetwerk

Het brein heeft van origine één belangrijke taak: je in leven houden. Bij bedreiging kom je in het overlevingsnetwerk, de stressstand. De stressstand heeft als doel dat je zeer waakzaam bent en zo nodig kunt vluchten. Alle breinenergie gaat naar overleven! Diverse omstandigheden kunnen door het brein als stress worden gepercipieerd, maar zijn eigenlijk geen stress. Hierdoor kun je in het overlevingsnetwerk gaan zitten, terwijl dat eigenlijk niet nodig is. Bij een mogelijke beloning kun je je wat meer ontspannen en is er ruimte voor gebruik van je prefrontale cortex. De leiderschapsstijl van de manager zal dienen te zorgen dat de medewerker zich veilig voelt en dat hij in het beloningsnetwerk zit. Dit zal van persoon tot persoon verschillen maar ook van situatie tot situatie. Iedereen reageert anders.

Fixed mindset versus groeimindset

Het brein is niet primair bezig om zich te ontwikkelen, maar met overleven. Toch kan het brein goed veranderen. En als we het brein een beetje helpen, zal de verandering nog makkelijker gaan. Er bestaat een mindset die medewerkers veel makkelijker laat ontwikkelen. Dat is de groeimindset. Naast de groeimindset bestaat er ook een fixed mindset. Dat is een mindset die minder makkelijk zal veranderen en zal leren. Het goede nieuws is dat de manier van leidinggeven invloed heeft op in welke mindset een ander zit. Naast of iemand in de groei mindset zit van persoon tot persoon verschillen heeft ook de situatie, de stijl van leidinggeven, grote invloed.

Situationeel leiderschap en het brein

Dat het cruciaal is dat de leidinggevende de situatie EN de ontwikkeling van de medewerker betrekt in zijn leiderschapsstijl mag duidelijk zijn. Ik zou hier graag de mindset van de medewerkers aan toe willen voegen. Door te zorgen dat het brein van de medewerker in de juiste stand komt te staan zal de bereidheid om te willen ontwikkelen sterk vergroten waardoor de bekwaamheid om een bepaalde functie te vervullen veel sneller en effectiever zal verlopen.

Tot slot

Situationeel leiderschap is een theorie die zorgt dat mensen zich sneller kunnen ontwikkelen. Door de kennis van de neuroleiderschap er aan toe te voegen zal de groei nog sneller gaan.