Blog van Guido de Valk

Niemand voelt zich al de tijd 100% zeker. Zelfs de meest zelfverzekerde mensen die je kent, ervaren momenten van onzekerheid. Onzekerheid ervaren is heel normaal. De grote uitdaging van onzekerheid is er mee aan de slag gaan.

Waarom zou je met je onderzekerheid aan de slag gaan?

Onzekerheid belemmert je in je ontwikkeling. Onzekerheid kan zorgen dat je een bepaalde situatie niet aangaat. Terwijl er geen enkele reden is dat je met je deskundigheid het niet zo kunnen. Doordat je onzeker bent in bepaalde situaties, boor je je potentieel onvoldoende aan. Je laat je potentieel, dat je wel hebt, op de achterbank zitten. Je onzekerheid neemt het over.

Gebieden van onzekerheid

Onzekerheid ontstaat meestal in bepaalde situaties. Een situatie triggert jouw onzekerheid. Bijvoorbeeld relationele onzekerheid. Deze onzekerheid gaat over jou en de ander. Dat kan je partner zijn of je collega’s of je vrienden of wie dan ook. Daarnaast kan je je onzeker voelen in werksituaties: bijvoorbeeld in een vergadering of als je iets moet presenteren.

Onzekerheid en het brein

Het brein geeft je foute signalen als je onzeker bent. In veel gevallen ga je die foute signalen volgen. Dat is prima uit te leggen met kennis van het brein. Het Engelse woord voor ‘onzeker’ is insecure: niet veilig. Dat is ook het signaal dat je brein je geeft. Een bepaalde situatie is niet veilig. Een vergadering is niet veilig, een gesprek met een persoon is niet veilig. Het brein heeft het niet juist. De situatie is niet onveilig. Echter zo beleef je het wel, jij ervaart onveiligheid.

Vervangende gewoontes

Omdat je je niet veilig voelt, ga je de situatie niet aan. Je kunt je terugtrekken, soms zelf bevriezen. Naast terugtrekken hebben heel veel mensen een vervangende gewoonte zich eigen gemaakt om dan maar geen gehoor te geven aan deze onzekerheid. Een vervangende gewoonte zoals extra zorgzaam zijn, overdreven stoer doen, rationaliseren, en ga zo maar door.

De kans is groot dat jij ook een vervangende gewoonte hebt ontwikkeld. Maar wees je alsjeblieft bewust dat dit slechts een gewoonte is. Je hebt zo een ineffectieve gewoonte aangeleerd hoe om te gaan bij onzekerheid in een bepaalde situatie. En gewoontes kun je veranderen.

Je bent niet onzeker, je hebt in bepaalde situatie onzeker gedrag

In de Brain&Mind aanpak® benadrukken we dat we niet ons gedrag zijn. Je bént dus niet onzeker! Je bent niet verlegen. Je bent niet dominant. Je hebt respectievelijk, onzeker, verlegen of dominant gedrag. Deze zienswijze is cruciaal omdat het brein neuroplastisch is. Dit betekent dat het brein kan veranderen. Je kunt leren om goed met situaties om te gaan die je onzeker maken.

Wat doen we in de Brain&Mind aanpak® met onzekerheid?

De Brain&Mind aanpak gebruikt zogenaamde breinwetten om de onzeker-gewoonte om te zetten in een effectievere gewoonte. Eén van de breinwetten is dat je je emoties niet volgt. Onzekerheid is een emotie. Emoties zijn super belangrijke sensaties. Maar niet een sensatie die je blindelings hoeft te volgen. Je hebt een keuze om je emotie niet te volgen. Maar dat moet je je onzekerheid wel herkennen.

Bewustzijn ontwikkelen.

Een tweede breinwet die je hier derhalve moet oefenen is bewustzijn ontwikkelen. Je kunt leren om bewust te worden van je onzekerheid in bepaalde situaties. Als je bewust wordt van je onzekerheid in bepaalde situaties kun je de keuze maken om het anders te doen.

Tot slot

Vaak wordt bij gewoonteverandering de onzekerheid die hierbij hoort, onderschat en niet herkend. Gedragsverandering gaat gepaard met onzekerheid. Daarom is mijn inziens omgaan met onzekerheid de belangrijkste vaardigheid die iedereen moet leren. Zonder de vaardigheid om met onzekerheid om te gaan, zal gedragsverandering zeer moeizaam gaan en gedragsverandering is belangrijk voor succes in het leven.