Blog van Guido de Valk

Jarenlang werd gedacht dat we het moesten doen met een brein dat was uitontwikkeld na de puberteit. Er werd van uitgegaan dat het brein na de puberteit niet meer kon veranderen. Dit was een onjuiste zienswijze. Het brein kan heel goed veranderen! Het brein verandert de hele dag. Het vermogen van het brein om te veranderen heet neuroplasticiteit.

Wat is neuroplasticiteit?

Het meest hoopvolle, steunende uit de neuroleiderschap is deze neuroplasticiteit. Neuroplasticiteit is het vermogen van de hersenen om te veranderen, om getraind te worden, om zich aan te passen, om nieuwe verbindingen aan te maken, en om bepaalde verbindingen minder te gebruiken. Neuroplasticiteit gaat over het aanmaken van nieuwe banen. Nieuwe banen zijn nieuwe verbindingen tussen hersencellen. Nieuwe banen staan voor nieuw gedrag! Zoals je wellicht weet houd ik mij bezig met het ontwikkelen van menselijke leiders. Het mooie van neuroplasticiteit is dat managers dus menselijke leiders kunnen worden.

Nieuw gedrag?

Het ontwikkelen van nieuwe banen staat centraal bij neuroleiderschap. Nieuwe banen staan weer voor nieuwe gewoontes. Je kunt denken aan beter omgaan met stress, beter omgaan met mensen, efficiënter werken, of beter luisteren, et cetera. Overigens is de reikwijdte breder dan het ontwikkelen van nieuwe actiegewoontes. Ook op het terrein van voelen en denken wordt neuroplasticiteit toegepast.

Hoe werkt neuroplasticiteit?

Twee begrippen zijn belangrijk om neuroplasticiteit goed te begrijpen. Allereerst is het begrip aandacht belangrijk. Wat je aandacht geeft groeit! Ik herhaal het nog maar een keer, want dit is echt cruciaal! Wat je aandacht geeft groeit! Geef je je slechte eigenschappen aandacht, dan groeien deze, maar geef je je nieuwe eigenschappen aandacht, dan groeien deze. Daarom vind ik mindfulness of elke andere vorm van meditatie zo belangrijk. Door meditatie train je jezelf om met meer aandacht in het hier en nu te zijn. Deze aandacht heb je dus nodig om nieuwe gewoontes eigen te maken.

Oefenen

Het tweede begrip dat belangrijk is bij neuroplasticiteit is oefenen. Door veel te oefenen ontstaan er nieuwe banen, nieuwe verbindingen. Eigenlijk is dit niets nieuws. Ons onderwijs gaat uit van oefenen. Toch wordt in het bedrijfsleven relatief weinig geoefend en erg veel geanalyseerd en gerationaliseerd. Het is dus erg belangrijk dat het frequent oefenen om een menselijke leider te worden een plek krijgt in de ontwikkeling en opleiding van de managers.

Olifantenpaadjes

Ik leg in mijn lezingen en trainingen neuroplasticiteit graag uit aan de hand van olifantenpaadjes. Een olifantenpaadje is een niet-officieel fiets- of wandelpad dat door gebruikers van de reguliere fiets- en wandelpaden in de loop van de tijd wordt gecreëerd. Je kent ze vast wel. Het zijn die paadjes die je in elk park vindt. Men gebruikt deze onofficiële weg, omdat deze doorgaans sneller is. Doordat veel mensen dit pad gebruiken zal het uiteindelijk een breder pad worden dan het officiële pad. Zo werkt het in het brein ook. Door aan iets veel aandacht te besteden en veel te oefenen kunnen er nieuwe verbindingen in het brein ontstaan. Op een gegeven moment zal het brein automatisch dit nieuwe pad nemen!

Tot slot

Ik werd een keer overvallen door een vraag van een deelnemer in een van mijn trainingen. Hij was op zoek naar de grens van neuroplasticiteit. Wat een fantastische vraag! Ik stond met mijn mond vol tanden. Ik had geen idee. Natuurlijk heb ik dat wel gezegd. De vraag bleef mij intrigeren! Ik heb tot op heden geen antwoord gevonden. Mijn voorlopige conclusie is dat neuroplasticiteit het onbegrensde potentieel van de mens mooi weergeeft.