Blog van Guido de Valk

In het Nederlands zeggen we brein of hersenen. In het Engels zeggen ze ‘brain’. Maar daarnaast wordt door Engelstaligen toch ook graag het begrip ‘mind’ gebruikt als ze het over brein hebben. Dan bedoelen ze meestal het onderdeel mee dat mensen in staat stelt zich bewust te zijn van de wereld en hun ervaringen, te denken en te voelen. Mind wordt frequent in het Nederlands vertaald met het woord ‘geest’. Bij ‘geest’ denken veel mensen wat minder aan het brein en alle processen die daar plaatsvinden. Ik spreek daarom liever ook over mind. De mind zie ik dan als op een zichzelf bestaand bewustzijn. Je mind is erg belangrijk om gedrag te veranderen. Maar vooral samenwerking van brein en mind is cruciaal voor gedragsverandering.

Bewustzijn is belangrijk in gedragsverandering

Het is erg belangrijk om bewustzijn (mind) een plek te geven in gedragsverandering. Bewustzijn gaat over het gewaarzijn van jezelf, van je eigen emoties, van je gedachten, van je patronen, van je lichaam, etcetera. Des te meer je bewust bent van je zelf, van je reacties, des te gemakkelijker je ook gedrag kunt veranderen. Als je niet echt bewust bent van jezelf, zal je minder makkelijk van gedrag gaan veranderen. Dit gaat dan vooral over gedrag dat jij zelf wilt veranderen, waar jij zelf verantwoordelijk voor bent.

De samenwerking van brein & mind is cruciaal

Als jij je bewust bent, wat jij wilt veranderen kan jij je brein impulsen geven, en als jij deze impulsen lang genoeg herhaalt, zal het brein zich aanpassen. Dit de basis van neuroplasticiteit; het vermogen van het brein om zich aan te passen en te reorganiseren. Deze impulsen kunnen over veel soorten gedragsveranderingen gaan, van afvallen, sporten tot aan aandachttraining en effectief leiderschapsgedrag.

De samenwerking van brein&mind is hierin cruciaal. Helaas is bij veel mensen de samenwerking tussen brein en bewustzijn niet in balans. Bij te veel mensen is de brein de baas geworden. Ze worden vooral geleid door de automatisch piloot (je brein). Dan is gedragsverandering op eigen initiatief behoorlijk wat ingewikkelder. Des te meer bewustzijn des te meer kansen tot verandering.

Bewustzijn kan groeien

Dit betekent ook dat voor een effectieve gedragsverandering bewustzijn dient te groeien. Gelukkig weten we, dat naast dat het brein niet statisch is, het niveau van je bewustzijn ook niet statisch is. Je kunt groeien in je bewustzijn. Je kunt hoger bewustzijn ontwikkelen. Dat kun je trainen.

Bewustzijn verhogende trainingen

Je bewustzijn groeit door trainingen zoals mindfulness- of meditatietrainingen. Maar ook zelfobservatie-technieken werken erg goed. De kern van elke training om bewustzijn te verhogen is dat je leert stil te staan en dat je leert je bewustzijn op jezelf toe te passen. Na een bepaalde periode van training zal je steeds vaker in het hier en nu bewustzijnservaringen hebben! Dat is cruciaal voor snelle gedragsverandering.

Tot slot

Gedragsverandering hoeft niet moeilijk te zijn, mits je de dynamiek van brein en mind voldoende aandacht geeft.